EN
FR
BỆNH LÉP VÀNG DO VI KHUẨN
BỆNH LÉP VÀNG DO VI KHUẨN
Bệnh lép vàng do vi khuẩn có mặt tại các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long từ lâu và vòn được bà con nông dân gọi là " bệnh bắn máy bay". Bệnh gây lép hạt lúa và làm thất thu đáng kể nếu không có biện pháp phòng ngừa.
1. Cách nhận diện bệnh lép vàng do vi khuẩn
- Bệnh xảy ra lúc lúa ngậm sữa. Lúc này có những nhánh gié bị nhiễm bệnh nên bị lép, vỏ trấu vẫn giữ màu vàng hoặc xanh nhợt nhạt. Lúc hạt lúa vào chắc, các nhánh gié không bệnh có hạt nặng nên làm nhánh gié ấy oằn xuống, trong khi đó các nhánh gié mắc bệnh, nhẹ hơn nên còn đứng thẳng (hình 1.1). Bệnh gây hại cho một vài nhánh gié của gié lúa. Bệnh nặng hơn làm cả gié lúa đều bị lép (hình 1.2). Nếu tách vỏ trấu của những hạt mắc bệnh ra, sẽ thấy phôi nhũ của hạt lúa bị thối nên không vào chắc được (hình 1.3).
- Vi khuẩn gây bệnh còn gây hại ở giai đoạn mạ, làm bẹ lá của cây mạ bị thối nâu, nhũn nước và cuối cùng làm chết cây mạ.
2. Tác nhân gây bệnh
- Bệnh dô vi khuẩn Burkholderia glumae gây ra. Trước đây vi khuẩn được gọi là Pseudomonas glumae.
3. Sự lưu tồn, lây lan và xâm nhiễm của bệnh
- Vi khuẩn lưu tồn khá lâu trên hạt lúa tồn trữ ở nhiệt độ bình thường. Vi khuẩn còn lưu tồn trong đất, do rơm rạ mắc bệnh của vụ trước được chôn vùi khi làm đất
- Vi khuẩn gây bệnh từ hạt giống, phát triển trên cây mạ và có thể giết chết cây mạ. Vi khuẩn cũng có thể từ đất lan lên cây mạ. Nếu mật số vi khuẩn thấp, vi khuẩn vẫn sống ở bẹ lá lúa mà không gây nên triệu chứng bất thường nào cho chồi lúa. Đến khi lúc bắt đầu trổ, vi khuẩn từ bẹ và cổ lá cờ của chồi lúa sẽ xâm nhập vào các bông lúa lúc gié lúa bắt đầu trồi ra khỏi họng của cổ lá cờ. Vi khuẩn xâm nhập vào bông lúa rất sớm lúc vừa trổ đòng. Vi khuẩn gây bệnh tấn công vào phôi nhũ của hạt lúa non và làm cho phôi nhũ bị thối nhũn có màu nâu hoặc đen.
- Vi khuẩn gây bệnh lây lan theo nước. Nước mưa bắn vi khuẩn từ bông lúa này sang bông lúa khác và lây lan bệnh. Gió thổi mạnh lúc lá lúa còn ướt nước cũng là tác nhân làm các gié lúa cọ xác vào nhau và làm bệnh lây lan ra chung quanh.
- Ngoài ra, vi khuẩn gây bệnh cũng có thể tiếp tục lây lan từ bông lúa này sang bông lúa khác, từ gié lúa này sang gié lúa khác, trong lúc lá và gié lúa còn ứớt nước và có người lội vào ruộng. Vi khuẩn từ gié lúa nhiễm bệnh dính vào quần áo ướt của người lội vào ruộng sẽ làm lây lan bệnh dọc theo đường đi, do đó được bà con gọi là " bệnh lép dọc đường".
4. Các điều kiện để bệnh phát triển
- Vi khuẩn gây bệnh lép vàng thích trời nóng, ấm và ẩm ướt. Do đó bệnh gây hại nặng trong vụ hè thu và thu đông. Vụ đông xuân trời mát và lạnh, bệnh lép vàng không gây hại nặng.
- Ruộng lúa bón nhiều phân đạm sẽ làm cho bệnh phát triển nhanh chóng và khó phòng bệnh được.
- Hạt lúa thu hoạch từ ruộng mắc bệnh lép vàng sẽ có nhiều vi khuẩn trên hạt và là điều kiện để bệnh gây hại nặng cho ruộng lúa về sau.
5. Đối phó với bệnh
- Không sử dụng hạt giống từ ruộng đã mắc bệnh lép vàng nặng.
- Xử lý hạt giống trước khi ngâm ủ là cần thiết. Ngâm hạt giống với một trong các loại thuốc trừ vi khuẩn như Victoria của Cty Agri Bảo Mộc, trong thời gian từ 18 đến 24 giờ.
- Làm bằng mặt ruộng trong lúc làm đất để trong ruộng không có chổ trũng, là nơi tích tụ phân đạm của ruộng lúa, và sẽ là nơi dễ bị mắc bệnh nặng
- Phun thuốc ngừa vi khuẩn hai lần vào lúc lúa bắt đầu trổ lẹt xẹt (càng sớm càng tốt) và lúc lúa trổ đều (khoảng 5 đến 7 ngày sau lần thứ nhất).
- Có thể sử dụng một trong các loại thuốc trị vi khuẩn như: Victoria, Ninga 500, Coc 89, Nano đồng, của cty Agri Bảo Mộc
- Khi phát hiện ra ruộng có bệnh lép vàng, nên phun một trong các loại thuốc trị vi khuẩn kể trên. Sau khi phun thuốc bệnh sẽ bị chặn đứng lại. Tuy nhiên, 5 đến 7 ngày sau, bệnh có thể tiếp tục lan rộng ra vì hiệu quả của thuốc trị vi khuẩn thường ngắn. Do đó cần phun thuốc lập lại sau 5-7 ngày. Chỉ lội vào ruộng khi lá lúa đã khô nước sương hoặc nước mưa.
PHÒNG KỸ THUẬT CTY AGRI BẢO MỘC
